24 Mayıs 2015 Pazar

Siber Zorbalık

                         Siber Zorbalık


   Siber zorbalık kavramını açıklamadan önce zorbalık kavramının tanımını yapalım.

   Zorbalık Nedir? 

  Zorbalık konusunda net bir tanım olmamakla birlikte; aralarında güç dengesizliği olan kişilerden, güçsüzün, güçlünün saldırganca ve kasıtlı zarar verme niteliği bulunan davranışlarına tekrarlı olarak ve birçok kez maruz kalması durumuna zorbalık denir.

   Siber Zorbalık Nedir?


    Bir ya da birden fazla kişinin elektronik iletişim araçlarını kullanmak suretiyle belirli bir zaman içerisinde ve sürekli olarak, kendisini savunma gücüne sahip olmayan bir kişiye yönelik gerçekleştirilen kasıtlı saldırgan davranışlardır.

   Siber Zorbalık Davranışları Nasıl 
  Gerçekleştirilmektedir?
   
   
   Bu davranışların başında zorbanın, kurbanı, elektronik iletişim araçları yoluyla tehdit etmesi ya da kurbana yönelik kötü sözler içeren mesajlar göndermesi gelmektedir. 


  
    Bazen de mağdur hakkında internet ortamında dedikodu yaparak ya da mağduru rahatsız edecek özel resim ve bilgiler yayma yoluyla gerçekleştirilmektedir. Yaygın siber zorbalık davranışlarından biride zorbanın internet ortamından kendisini mağdur gibi tanıtıp onun adına başkalarına zorbalık yapmasıdır. Bu tür davranışlar, mağdurun cep telefonu ya da elektronik posta hesabını kullanarak gerçekleştirdiği görülmektedir. Bunlara ek olarak isimsiz çağrılar, virüslü e-postalar ve bir kişi ya da bir grubu karalamak için kısa mesaj ya da e-postaların gönderilmesi de diğer siber zorbalık davranışları arasında yer almaktadır.




Siber Zorbalığın Nedenleri Nelerdir?

  • Başka kişilere zarar vermenin kolaylığı,           
  • Düşük maliyet,
  • Kolay erişim,
  • Kimliğini gizleme kolaylığı,
  • Akıl sağlığı sorunu,
  • Az gelişmiş sosyal beceriler,                                     
  • Düşük benlik saygısı,
  • Yüksek sosyal kaygı, 
  • Saldırganlık,
  • Uygun olmayan davranışların model alınması, 
  • Yetersiz ebeveyn-çocuk etkileşimi, 
  • İnternet kullanımında yetersiz süpervizyon.
    Siber Zorbalık Çeşitleri Nelerdir?
   

        İki çeşit siber zorbalık bulunmaktadır.

   Elektronik zorbalık: Olayın daha çok teknik yönünü içermektedir. Bu zorbalık kişilerin şifrelerini ele geçirmek, web sitelerini hacklemek, spam içeren mailler göndermek ya da bulaşıcı mailler göndermek gibi teknik olayları içerir. Bireysel yapılabileceği gibi birçok kişi tarafından organize bir şekilde aynı anda da yapılabilir.
  
    E-iletişim zorbalığı: Olayın daha çok psikolojik yönünü içerir. Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak kişileri sürekli rahatsız etme, isim takma, dedikodu yapma internet üzerinden kişiye hakaret etme ya da kişinin rızası olmadan fotoğraflarını yayınlama gibi ilişkisel saldırı davranışlarını içerir.




     Siber Zorbalığın Meydana Geldiği En Yaygın Siber      Ortam  Hangisidir? Neden?


   Siber zorbalığın en yaygın olduğu siber ortam facebook adlı sosyal paylaşım sitesidir. Araştırmalar, gençlerin giderek artan oranda internet kullandıklarını hatta bazılarının internet bağımlısı haline geldiklerini belirtmektedir. Şüphesiz bu bağımlılığın en büyüğü de facebooktur. 

   Facebook ve benzeri paylaşım sitelerinin, bireylerin siber ortamda tanıştıkları, anlık ileti göndermek suretiyle sohbet ettikleri, sesli ve görsel beğenileri paylaştıkları sosyal bir platforma dönüşmüş olması siber zorbalığı yaygınlaştırmaktadır. Aynı zamanda bu sitelerde zorbanın mağdur ile yüzyüze iletişim halinde olmamalarının verdiği göreceli rahatlık kullanımı artırmaktadır.




    Siber Zorbalığın Öğrenciler Arasında Yaygınlaşmasının Nedenleri Nelerdir?


   Bu noktada bozulan arkadaşlık ilişkileri dikkat çekmektedir. Özellikle duygusal ilişki yaşayan gençlerden bir bölümünün ilişkinin bitmesi sonucunda intikam amaçlı olarak bölümünün ilişkinin bitmesi sonucunda intikam amaçlı olarak siber zorbalık yaptığı görülmektedir. Diğer yandan bazı öğrencilerin kıskançlık, bazılarının ise fazla farklı alt kimliklere yönelik sahip oldukları ön yargılar ve bazı öğrencilerin kurbanı, grup dışına itmek ya da grup içerisinde kendi yerini korumak amacıyla da siber zorbalığa yöneldikleri görülmektedir.

   Siber Zorbalıkla Nasıl Baş Edilir?

   Siber zorbalığın giderek yaygınlaştığı ve önemli bir sosyal soruna dönüştüğü görülmektedir. Bu nedenle de öncelikli olarak öğrencileri siber zorbalığa iten nedenlerin daha geniş gruplar üzerinde yapılacak çalışmalarla incelenmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte öğrenci, veli, öğretmen ve okul yöneticileri başta olmak üzere eğitim sürecinin tüm paydaşlarının, hayatın her alanında etkisi ve kapsamı giderek genişleyen siber iletişim konusunda eğitilmeleri gerekmektedir. 

   Özellikle paydaşların, bilişim suçları ve bu suçlara karşılık gelen idari ve adli cezalar konusunda bilgilendirilmesi önemlidir. Zorbalık mağdurlarının çeşitli tür ve yoğunlukta psikolojik bozukluklar yaşadıkları görülmektedir. Bu nedenle mağdurların psikolojik destek almalarının sağlanması gerekmektedir. Sağlanacak sosyal desteğin mağdurların kendilerini daha iyi hissetmelerine katkı getirdiği gözlenmektedir.





    Siber Zorbalık Duyarlılığı Nedir?
  
   İnternet, cep telefonu gibi siber araçların kullanımı esnasında zorbaca davranışlara maruz kalmaya yol açabilecek davranışlardan uzak durma, bu tür tehditlerin varlığından haberdar olma ve tedbir alma, bu konuda bilinçlenme, tehdit oluşabilecek uyarıcıları fark etmeye yönelik dikkati yüksek tutma davranışlarıdır.

   Siber Zorbalık Çocukların Yaşamında Ne Gibi Kötü   Etkilere Neden Olmaktadır?
    

   Böyle bir zorbalıkla karşılaşan çocukların hayata dair yeterli donanıma ve deneyime sahip olmadıklarını düşündüğümüzde onların ne denli korku içinde olduklarını anlamak hiç de zor olmaz. Çocuklar içine düştükleri durumu kolaylıkla ailelerine açıklayamıyorlar, onların zarar görecekleri korkusundan dolayı korkunç bir kısır döngü yaşayarak, kendi hayatlarından vazgeçmeye kadar varan olumsuz sonuçlara yönelebiliyorlar.
   


   Siber zorbalıkla ilgili bu videoyu izleyebiliriz:



23 Mayıs 2015 Cumartesi

Teknoloji Bağımlılığı

   
                                        Teknoloji Bağımlılığı






   Bugün insanları ele geçiren, fiziksel ve ruhsal yönden etkileyen, daha çok çocuklarda ve gençlerde ortaya görülen bir bağımlılık türünden bahsedeceğiz. Teknoloji bağımlılığı...
  
 Teknoloji bağımlılığını açıklamadan önce bağımlılığın tanımına bakalım. Psikolojik olarak bağımlılık, bireylerin, kendilerinin ruhsal ve bedensel sağlığına ya da sosyal yaşamına zarar vermesine karşın, belirli bir eylemi yinelemeye yönelik önüne geçilemez bir istek duymaları halidir. Teknoloji bağımlılığı ise diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin bağımlısı olduğu teknolojik ürüne ulaşamadığında yoksunluk yaşadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır.

                                           


   Teknoloji bağımlılığı adı altında birçok bağımlılık bulunmaktadır. Bunlardan başlıca olanları; cep telefonu bağımlılığı, internet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı ve televizyon bağımlılığı gibidir.
  Teknolojiyi hayatımızda nasıl konumlandırdığımız ile teknoloji bağımlılığı arasında doğrudan ilişki vardır.
  
    Teknoloji bağımlılığının belirtileri
  • Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
  • Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
  • Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
  • Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
  • İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
  • Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
  • Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
  • Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.



Teknoloji Bağımlılığının Neden Olduğu Sorunlar
Fiziksel şikâyetler
  • Gözlerde yanma
  • Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme
  • Beden duruşunda bozukluk
  • Elde uyuşukluk
  • Halsizlik

Sosyal alanda görülen şikâyetler
  • Akademik başarıda düşüş
  • Kişisel, aile ve okul sorunları
  • Zamanı idare etmede başarısızlık
  • Uyku bozuklukları
  • Yemek yememe
  • Aktivitelerde azalma
  • İnternet arkadaşları dışında izolasyon

Teknoloji Bağımlılığının Etkileri
  
Teknoloji bağımlılığı sadece bireyleri değil aileleri ve aile içindeki iletişimi de etkilemektedir. Günümüzde 2 saat televizyon izlemek ya da bilgisayar başında vakit geçirmek normal sayılsa da kesinlikle anormal bir durumdur. Bireyler özellikle de çocuklar televizyon izlerken ya da bilgisayar başında çok asi davranış biçimleri gösterirler. Bunun en büyük etkisi aile de iletişimin kopmasıdır. Örneğin; baba televizyonda önemli bir maç ya da dizi izlerken ona bir soru sorulursa ya da televizyon önünden geçilirse genel tepki “ televizyon önünden çekil, maç izliyorum, bir rahat vermediniz” olur ve bu iletişimde kırıcı bir tepki yaratır.

         

   Çocuklarda oluşması istenmeyen teknoloji bağımlılığı için ebeveynlerin buna karşı önlem alması, kendilerinin de bu durumu benimsemesi ve uygulaması gerekir. Örneğin ebeveynlerin, çocuklarına ders çalışmasını ve kitap okumasını söylerken kendilerinin de uzun süre televizyon karşısında olmaları durumu yanlıştır.



        Cep Telefonu Bağımlılığı

   Çağımızın elden düşmeyen teknoloji devi cep telefonu bağımlılığı neredeyse hastalık derecesine ulaşacak kadar yaygın durumdadır. Neredeyse her yaş gurubunda bulunan cep telefonlarının ilk çıktığı dönemlerde yapılan işlemler arama yapmak ve mesaj atmakla kısıtlıydı. Günümüzde ise cep telefonlarıyla neredeyse evimizi yönetecek durumdayız.






    Cep telefonu bağımlılığı her yaştan insanda rastlayabileceğimiz türden bir bağımlılık. Çok küçük yaşlardaki çocukların bile tek başlarına cep telefonlarında oyun açmaları mümkün.






  
 Çocukların cep telefonlarıyla ya da tablet bilgisayarlarla olan ilişkileri veya onlara olan ilgilileri de kimi zaman anne ve babaların rahat etmelerini sağlıyor. Ancak, telefonları ya da bilgisayarları çocukların bakıcıları haline getirmek, çocuğu teknoloji bağımlısı yapacak en önemli noktadır.









Cep telefonu bağımlılığının ne boyutlara ulaşabileceğini bu videoda daha rahat görebiliriz:




   
        İnternet Bağımlılığının Etkileri

   Günümüzün vazgeçilmez tutkuları arasında yer alan önemli kanallardan birisi de internettir. İnternetin bireylere olumlu ve olumsuz birçok etkileri bulunmaktadır. Göze çarpan en olumsuz etkisi de bağımlılık yapmasıdır.
   İnternet bağımlılığı; bireylerde oyun oynamak, kumar oynamak ve sosyal medya araçlarını çok fazla kullanmak gibi çeşitli bağımlılıklara da neden olmaktadır.



                                         

   Bu bağımlılıklar kişinin psikolojisini, çevreyle olan ilişkisini ve günlük yaşamını etkiler. Bu etkiler görmezden gelindiği takdirde uzun vadede sorunlarla karşılaşılabilir.

         Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmak İçin                                                            Yapılması Gerekenler
   
   Ülkemizde gün geçtikçe daha da yaygınlaşan durumlardan birisi de teknoloji bağımlılığıdır. Günümüzde hangi kafeye ya da restauranta giderseniz gidin gencinden yaşlısına herkesin kafası telefon ekranındadır. Teknolojiyi bağımlılık düzeyinde değil teknoloji okur yazarlığı düzeyinde kullanmak gerekir fakat bu artık çok mümkün olmamaktadır.



  Bağımlılığı kontrol altına alma yöntemleri
  • Günlük internet kullanım saatlerini değiştirin.
  • Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın.
  • Destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin.
  • Yapmayı isteyip de fırsat bulamadığı faaliyetleri bir deftere yazmasını sağlayın, internet kullanmak için yoğun istek duyduğunda yazdıklarından birini yapmasını isteyin.



Çocuk ve Ergenlerde Bağımlılığı Önleme
2 yaşından küçük çocukların internet, tv ya da bilgisayarla karşılaşması uygun değildir. Okul öncesi yaş grubu için günde 30 dakikayı geçmeyecek şekilde internet kullanımı yeterlidir. İlköğretimin ilk 4 yılında ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır. Sonraki yıllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanım uygundur. Lise çağında da günlük 2 saat yeterlidir.

Biliyor musunuz?
Üniversite öğrencileri arasında yapılan bir araştırmaya göre;
  • Yoksunluk durumu; bağımlı öğrencilerin % 74,5’inde saptanırken bağımlı olmayanların % 10,5’inde saptanmıştır.
  • İnternette geçirdiği zamanı gizlemek için yalan söyleme; bağımlı öğrencilerin
  • % 38’inde saptanırken, bağımlı olmayanların % 4’ünde saptanmıştır.
  • İnternette geçirdiği zamandan suçluluk duyma, bağımlı öğrencilerin % 33’ünde saptanırken, bağımlı olmayanların % 4,3’ünde saptanmıştır.




Ne yapmalı?   
  • Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
  • Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına yönlendirin.
  • Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın.
  • Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.
  • Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
  • Uzun süreli bilgisayar kullanan çocuğunuzu engelleyemiyorsanız mutlaka uzman yardımı alın.



Ne yapmamalı?
  • Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için asla kullanmayın.
  • Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin.
  • Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın.
  • TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın.

Son olarak çocuk bağımlılığını anlatan eğlenceli bir videoyla yazımızı sonlandıralım.







Kaynak